เดือนมกราคมของทุกปีเหมือนเป็นสัญญาณเตือนให้เราได้หยุดคิด ทบทวน และตั้งเป้าหมาย เพื่อเริ่มต้นปีใหม่ด้วยความมุ่งมั่นและพลังที่สดใส สำหรับปีนี้ หากคุณกำลังมองหากิจกรรมดีๆ ที่สร้างแรงบันดาลใจและเติมเต็มคุณค่าให้ทั้งตัวเองและผู้อื่น การเป็น “ครูอาสา” อาจเป็นคำตอบที่น่าสนใจ
ไม่ว่าคุณจะมีทักษะหรือความถนัดในด้านใด ก็สามารถเป็นครูอาสาได้ สิ่งสำคัญคือเริ่มต้นด้วยใจที่เปิดกว้างและความตั้งใจที่จะ “มอบสิ่งดีๆ” ให้แก่ผู้อื่น ที่น่าสนใจกว่านั้นคือ มีงานวิจัยที่ยืนยันว่าการทำกิจกรรมอาสานั้นส่งผลดีต่อสุขภาพกายและใจของผู้ให้อีกด้วย (อ่านเพิ่มเติม: ฝึกเป็น ‘คนใจดี’ ส่งผลดีต่อใจและกาย)
วันนี้เราขอนำเสนอเคล็ดลับง่ายๆ ในการเริ่มต้นเส้นทางนี้ พร้อมเรื่องราวของครูอาสาผู้สร้างแรงบันดาลใจที่เปลี่ยนชีวิตทั้งของผู้เรียนและตัวเองได้อย่างน่าประทับใจ
เริ่มต้นที่ค้นหาความถนัด
หลายคนสนใจงานครูอาสาแต่ไม่เคยเป็นครูมาก่อน เลยไม่รู้ว่าจะสอนอะไรดี ก่อนอื่นต้องสำรวจตัวเองว่าถนัดหรือชอบอะไร ลองลิสต์ออกมา เช่น ถ้าคุณชอบเล่านิทาน ก็อาจจะนำทักษะนี้ไปสอนเด็กๆ ในชุมชน หรือถ้าคุณถนัดงานฝีมือ ก็อาจจัดเวิร์กช็อปสอนผู้สูงอายุในหมู่บ้านก็ได้ การเริ่มต้นจากสิ่งที่เรามั่นใจและทำได้ดีจะทำให้งานอาสาเต็มไปด้วยความสนุกและพลังบวก
สำหรับมือใหม่ในงานอาสา ลองเข้าร่วมกิจกรรมอาสาระยะสั้นๆ ดูก่อน ใช้โอกาสนี้เรียนรู้และถามตัวเอง ถ้าคำตอบคือมีความสุขและอยากทำอีก ก็แปลว่ามาถูกทางแล้ว
เลือกให้เหมาะกับเวลาที่มี
งานครูอาสามีทั้งแบบระยะสั้นและระยะยาว สำหรับผู้ที่มีเวลาจำกัดอย่างคนทำงานประจำก็อาจเลือกงานครูอาสาระยะสั้น เช่น สอนในวันหยุด สอนรายชั่วโมง หรือเป็นกิจกรรมวันเดียว ส่วนงานครูอาสาระยะยาว เช่น การเป็นครูในโรงเรียนพื้นที่ห่างไกล ที่ต้องใช้เวลาสอนเป็นเทอมหรือเป็นปีการศึกษา เหมาะกับผู้ที่มีเวลาและพร้อมทุ่มเท
ข่าวดีสำหรับคนมีเวลาน้อยและเดินทางไม่สะดวก ยังมีงานครูอาสาแบบออนไลน์ สามารถทำงานจากที่บ้านได้ ตัวอย่างเช่น งานครูอาสาเพื่อสอนผู้สูงวัยในโรงเรียนผู้สูงอายุพุทธะ ที่จัดโดยกลุ่มสถาบันสร้างสรรค์คุณภาพมนุษย์ ร่วมกับ กลุ่มจิตอาสาพุทธะ ที่เปิดรับสมัครครูอาสาสมัครทุกสาขาวิชาความรู้ หรือกิจกรรมตามความถนัด สอนผ่านโปรแกรม Zoom ใช้เวลาไม่เกิน 1 ชั่วโมง 30 นาที ต่อคาบ และสามารถเลือกวันเวลาที่สะดวกตามที่กำหนดได้ด้วย (สอบถามเพิ่มเติม โทร 0860109115)
เตรียมตัวและใจให้พร้อม
การเป็นครูอาสาต้องพร้อมเสียสละเวลาส่วนตัว พร้อมเผชิญกับสถานการณ์ที่ไม่คุ้นเคย โดยเฉพาะถ้าต้องเดินทางไปยังพื้นที่ห่างไกล ต้องอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่สะดวกสบาย อาจเจออุปสรรคหรือปัญหาไม่คาดคิด ควรเตรียมตัวศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับพื้นที่ ผู้คน และวัฒนธรรมของสถานที่นั้นๆ ให้ดี และต้องเปิดใจกว้าง พร้อมปรับตัวและรับมือ ที่สำคัญคือต้องมีความพร้อมทางการเงินในระดับหนึ่ง ถ้าเป็นโครงการครูอาสาระยะยาวควรมีเงินเก็บเพียงพอสำหรับการใช้ชีวิตประจำวัน และไม่มีภาระหนี้สินผูกพัน เพราะเป็นกิจกรรมอาสาที่ไม่มีค่าตอบแทน
เซิร์ชหาเครือข่ายครูอาสา
เราสามารถหาข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับงานครูอาสาได้ง่ายดายแค่ปลายนิ้วผ่านสื่อออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็น
- เครือข่ายจิตอาสา (VolunteerSpirit Network) รวบรวมแหล่งข้อมูลที่ครอบคลุมเกี่ยวกับกิจกรรมจิตอาสาหลากหลายในประเทศไทย รวมถึงการเป็นครูอาสาในโรงเรียนที่ขาดแคลน
- มูลนิธิอาสาสมัครเพื่อสังคม (มอส.) เป็นแพลตฟอร์มที่เชื่อมโยงอาสาสมัครกับองค์กรที่ไม่แสวงหาผลกำไรทั่วประเทศไทย เว็บไซต์นี้ช่วยให้ผู้สนใจสามารถค้นหาโปรแกรมอาสาสมัครที่ตรงกับความสนใจ รวมถึงการเป็นครูอาสา
- กลุ่มครูจิตอาสา เครือข่ายครูอาสาใน Facebook Group ที่มีทั้งข่าวประชาสัมพันธ์งานครูอาสาในโรงเรียนต่างๆ ทั่วประเทศ และเป็นพื้นที่แบ่งปันเรื่องราวครูอาสาจากประสบการณ์จริงด้วย
ส่งต่อแรงบันดาลใจจากครูอาสาผู้เสียสละ
การขาดแคลนครูในพื้นที่ห่างไกลยังคงเป็นปัญหามาจนถึงปัจจุบัน เนื่องจากอุปสรรคหลายด้าน เช่น การเดินทางยากลำบาก สิ่งอำนวยความสะดวกไม่เพียงพอ งบประมาณจำกัด และปัญหาความยากจนในครอบครัวของนักเรียน ครูอาสาจึงเปรียบเหมือนฮีโร่ที่ช่วยเติมเต็มช่องว่าง โดยไม่เพียงมอบความรู้ แต่ยังสร้างแรงบันดาลใจ กระตุ้นความหวัง และช่วยเปิดโอกาสให้เด็กๆ มีอนาคตที่ดีขึ้น ทั้งในด้านการเรียนและการพัฒนาคุณภาพชีวิต
- ครูนิ้วนาง-พิชญาน์นันต์ สรรพสุภัคกุล อดีตนักสังคมสงเคราะห์ที่ลาออกจากงานประจำมาทำหน้าที่ครูอาสาแบบเต็มตัวบนพื้นที่ดอยสูงอย่าง อ. อมก๋อย จ.เชียงใหม่ โดยมีเป้าหมายที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็กและชาวดอย เธอช่วยสอนเด็กๆ ให้อ่านออกเขียนได้ รวมถึงสอนทักษะงานฝีมือ ทำกิจกรรมชุมชน ร่วมกับชาวบ้านและเด็กในพื้นที่ ช่วยเติมเต็มคุณภาพชีวิตให้เด็กๆ เท่าที่เธอจะพอทำได้ แม้จะต้องใช้ชีวิตในพื้นที่ห่างไกลไร้ไฟฟ้าและสัญญาณโทรศัพท์ แต่ครูนิ้วนางยังคงเต็มไปด้วยพลังและความหวังในการสร้างการเปลี่ยนแปลง และได้สร้างเพจ Niewnang On The Mountain l ครูอาสาบนดอยสูง เพื่อเป็นสื่อกลางให้โลกภายนอกได้รับรู้เรื่องราวและคุณภาพชีวิตของคนบนดอย
- ครูอาร์ม – ญาณวุฒิ ทัพธานี ศิลปินผู้ใช้ศิลปะเป็นสะพานเชื่อมโอกาสและแรงบันดาลใจให้เด็กๆ ทั่วประเทศ แม้เกิดมาพร้อมข้อจำกัดทางร่างกาย เขาไม่ยอมแพ้ต่อโชคชะตา ค้นพบพรสวรรค์ในการวาดรูปและพัฒนาตนเองจนเป็นที่ยอมรับในสังคมออนไลน์ ปัจจุบัน ครูอาร์มตระเวนสอนวาดรูปในโรงเรียนต่างๆ โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย เพื่อแบ่งปันทักษะและมอบแรงบันดาลใจให้เด็กๆ พัฒนาฝีมือและเห็นคุณค่าในตัวเองผ่านงานศิลปะ
- ครูจิ๋ว – ทองพูล บัวศรี จากเด็กยากจนที่เคยขาดโอกาสมาก่อน ปัจจุบันเป็นผู้ริเริ่มโครงการ “ครูข้างถนน” และ “โรงเรียนเด็กก่อสร้างเคลื่อนที่” เพื่อช่วยเหลือเด็กเร่ร่อนและเด็กที่เป็นลูกกรรมกรก่อสร้าง โดยมุ่งสร้างโอกาสทางการศึกษาและชีวิตที่ดีขึ้น ครูจิ๋วลงพื้นที่เพื่อทำความเข้าใจปัญหาและจัดการเรียนรู้ตามความต้องการของเด็ก พร้อมทั้งเสริมทักษะชีวิตผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์ ช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตทุกด้านที่จำเป็น เช่น สนับสนุนวัคซีนและโภชนาการ เป้าหมายของเธอคือให้เด็กทุกคนที่อยากเรียนมีโอกาสได้เรียนและเปลี่ยนชีวิตด้วยการศึกษา
การเป็นครูอาสาไม่ใช่แค่การมอบให้เพียงฝ่ายเดียว แต่ยังเป็นการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างผู้ให้และผู้รับ การเริ่มต้นจากสิ่งเล็กๆ อย่างการเปิดโอกาสทางการศึกษา อาจกลายเป็นจุดเปลี่ยนที่ยิ่งใหญ่ในชีวิตของใครอีกคน แม้การเปลี่ยนแปลงจะไม่ได้เกิดขึ้นทันที แต่ทุกความพยายามล้วนมีค่าและส่งผลต่ออนาคตที่ดีขึ้นเสมอ
–
