เราเชื่อเสมอว่า นอกจากสุขภาพที่ดีจะเกิดจากการกิน นอน ออกกำลังกาย และใช้ชีวิตอย่างมีคุณภาพแล้ว อีกหนึ่งปัจจัยที่ขาดไปไม่ได้เลยก็คือ สิ่งแวดล้อมที่ดี นี่คือเหตุผลว่าทำไมที่ผ่านมา เราถึงนำเสนอเรื่องการดูแลสุขภาพพร้อมกับการรักษาสิ่งแวดล้อมมาอย่างต่อเนื่อง
และวันนี้ hhc Thailand ก็มีเรื่องราวที่น่าสนใจของผลิตภัณฑ์อาหารแบรนด์เล็กๆ มาแนะนำ นั่นคือ Super Jack อาหาร plant-based ที่ทำมาจาก ‘ขนุน’ โดยนอกจากผลิตภัณฑ์ของ Super Jack จะดีต่อสุขภาพแล้ว แบรนด์น้องใหม่แบรนด์นี้ยังมีการบริหารจัดการที่คำนึงถึงเรื่องสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน (sustainability) ในแทบจะทุกกระบวนการ จนเราฟังแล้ว อยากให้ผู้ประกอบการเจ้าอื่นๆ หันมาใช้แนวคิดและทำตามแบบนี้บ้าง
ว่าแล้ว มารู้จักเรื่องราวของ Super Jack(fruit) กันเลยค่ะ
จาก ‘ขนุนอ่อน’ ที่เกือบกลายเป็น ‘ขยะอาหาร’ แปลงร่างเป็น Super ขนุน!
คุณเปิ้ล-นันทสินี หมวดมณี ผู้ก่อตั้งแบรนด์ Super Jack บอกว่า มีเหตุผลหลักๆ อยู่ 2 ข้อ ที่ทำให้เธอเลือก ‘ขนุน’ มาใช้เป็นวัตถุดิบทำอาหาร plant-based นั่นคือ หนึ่ง- ขนุนเป็นวัตถุดิบที่กำลังได้รับความนิยมในโลกตะวันตก และในประเทศไทยเองก็มีความต้องการเกี่ยวกับอาหาร plant-based เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ และสอง-บ้านเรามีสวนขนุนอยู่หลายแห่ง ทั้งในภาพตะวันออก ภาคกลาง ภาคใต้ โดยความนิยมในการทำสวนขนุนส่วนหนึ่งเกิดจากแรงสนับสนุนของรัฐ แต่ในขณะที่ประเทศไทยมีผลผลิตขนุน (supply) อยู่เป็นจำนวนมาก เรากลับมีความต้องการ (demand) ไม่เพียงพอ เพราะดูเหมือนว่าที่ผ่านมา การกระตุ้นให้เกิดความต้องการหรือการวางแผนธุรกิจจากภาครัฐยังไม่ครอบคลุมมาถึงเรื่องนี้เท่าไรนัก เมื่อไม่สามารถทำรายได้ได้เพียงพอ ชาวสวนหลายรายจึงเลิกทำสวนขนุน แล้วหันไปปลูกพืชเศรษฐกิจอย่างอื่นที่ได้รับความนิยมแทน เช่น ทุเรียน ซึ่งในระยะยาวนอกจากจะเป็นการแย่งตลาดกันเองแล้ว ก็ยังทำให้ความหลากหลายทางชีวภาพ (biodiversity) ของพืชผลในประเทศไทยลดลงไปอีก
“ทั้งๆ ที่ จริงๆ แล้ว ขนุนเป็นพืชที่มีศักยภาพมากนะคะ” คุณเปิ้ลให้ความเห็น “คืออย่างแรก มันกินได้แทบจะทุกส่วนเลย หรือส่วนที่กินไม่ได้ก็สามารถเอาไปแปรรูปทำประโยชน์อย่างอื่นได้”
การเข้าไปรับซื้อขนุนจากสวนต่างๆ ของ Super Jack ยังถือเป็นการสร้างรายได้ให้กับชาวสวนถึงสองมิติด้วยกัน คือ Super Jack ไม่ได้รับซื้อ ‘ขนุนแก่’ หรือขนุนเนื้อสีเหลืองที่เราเห็นกันจนชินตา และชาวสวนสามารถนำไปขายได้ไม่ยาก แต่ Super Jack เข้าไปอุดหนุน ‘ขนุนอ่อน’ ที่โดยปกติแล้วมีมูลค่าน้อยมาก และส่วนมากก็มีแนวโน้มว่าจะกลายเป็นขยะอาหาร (food waste) ด้วยซ้ำ
“ปกติแล้ว ขนุนหนึ่งต้นที่สมบูรณ์มากๆ จะออกลูก 2-3 ครั้งต่อปี ครั้งนึงก็ออกทีละ 40-50 ลูก ความที่ลูกขนุนมีน้ำหนักมาก ถ้าชาวสวนเก็บไว้หมด 40-50 ลูก ต้นก็จะล้ม และขนุนแต่ละลูกก็จะแย่งสารอาหารกันเองด้วย เพราะฉะนั้นชาวสวนก็เลยต้องตัดขนุนอ่อนออก ราว 70-80% แล้วก็ไม่ได้เอาไปทำประโยชน์อะไรมากนัก นอกจากทำปุ๋ย ให้วัวกิน หรือบางส่วนก็อาจจะเอาไปบรรจุกระป๋องแล้วขาย Super Jack ก็เข้าไปซื้อขนุนอ่อนส่วนนี้มาใช้กับโปรดักต์ของเรา ซึ่งก็หวังว่าจะเป็นการเพิ่มรายได้ให้ชาวสวนได้อีกทาง และช่วยลด food waste ด้วย”
ขนุนอ่อนไฟเบอร์สูง อุดมด้วยสารอาหาร ไร้ไขมัน น้ำตาล แคลอรี
ผลิตภัณฑ์อาหาร 2 ประเภทที่จัดเป็นชิ้นบุกเบิกของ Super Jack คือ Jackfruit Jerky หรือ ‘เนื้อขนุนอ่อนอบแห้ง’ เหมาะสำหรับกินเล่นเป็นของว่าง และ Naked Jackfruit หรือ ‘ขนุนอ่อนต้มสุก’ ที่ต่างจากขนุนอ่อนบรรจุกระป๋องส่วนมากในท้องตลาดที่เราเห็นกันตรงที่ ขนุนอ่อนของ Super Jack ไม่ใช้สารกัดสี เนื้อขนุนจึงมีสีน้ำตาลตามธรรมชาติ (เนื้อขนุนอ่อนเดิมจะมีสีขาว แต่หลังจากปอกออกมาแล้วโดนอากาศ จะกลายเป็นสีน้ำตาล) ไม่ใช่สีขาวที่เกิดจากการกัดสี และก็ไม่ได้ใส่เกลือเหมือนขนุนอ่อนบรรจุกระป๋องทั่วไปด้วย โดยขนุนอ่อนต้มสุกของ Super Jack บรรจุในถุงสุญญากาศ สะดวกต่อการนำมาปรุงอาหาร (แต่ถ้าแกะถุงแล้วต้องแช่ตู้เย็น) หรือจะเปิดถุงแล้วฉีกเนื้อขนุนใส่ลงในอาหาร อย่างเช่น สลัด และกินเลยก็ได้ เพราะขนุนผ่านการต้มสุกมาเรียบร้อยแล้ว
ล่าสุด Super Jack ยังพัฒนา Naked Jackfruit ให้แตกหน่อออกมาเป็น Jackfruit in Brine หรือ ‘ขนุนอ่อนแช่น้ำเกลือ’ โดยบรรจุในโหลแก้วทำให้ยิ่งง่ายต่อการใช้งานและเก็บรักษามากขึ้น โดยเฉพาะสำหรับคนที่มักหยิบเนื้อขนุนออกมาปรุงอาหารครั้งละไม่มาก
ผลิตภัณฑ์จาก Super Jack ทั้ง 3 ชิ้นนี้ ล้วนทำมาจากขนุนอ่อนที่มีไฟเบอร์ (fiber) สูง กินแล้วอิ่มท้อง แถมยังไม่มีน้ำตาล แคลอรี และไขมัน จึงเหมาะกับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก นอกจากนั้น ขนุนยังอุดมไปด้วยโพแทสเซียม (potassium) ที่ช่วยเพิ่มการขับน้ำและโซเดียมออกจากร่างกาย ทำให้สามารถป้องกันและควบคุมความดันโลหิตสูงได้ และจริงๆ แล้ว ไฟเบอร์ที่มีมากในขนุนก็ยังช่วยลดระดับคลอเรสเตอรอลในเลือดได้ด้วย สารอาหารที่พบในขนุนทั้งสองอย่างนี้จึงถือว่าเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพหัวใจ*
“หลังจากที่คลุกคลีอยู่กับขนุน เราค้นพบอย่างหนึ่งค่ะว่า ขนุนจากแหล่งที่ปลูกต่างกัน สารอาหารก็อาจจะต่างกันด้วย” คุณเปิ้ลเล่า “อย่างในต่างประเทศ บางแห่งก็ระบุว่าขนุนอ่อนมีโปรตีนด้วย” แต่เพราะขนุนที่ Super Jack นำมาใช้ยังไม่ได้ตรวจพบโปรตีน (เท่าที่ส่งไปตรวจข้อมูลทางโภชนาการ) ทางแบรนด์ก็เลยมีไอเดียเสริมจุดอ่อนตรงนี้ด้วยอีกผลิตภัณฑ์หนึ่ง นั่นคือ Jackfruit Spread ที่มีถั่วลูกไก่ (chic pea) ที่โปรตีนสูงปรี๊ดเป็นส่วนประกอบด้วย แถมถั่วลูกไก่ยังทำให้เนื้อของสเปรดมีความมัน สามารถนำไปทาเพิ่มรสชาติให้ขนมปังไม่ต่างจากทูน่า หรือจะใช้เป็นดิปสำหรับผักสด เช่น เซอเลอรี่ ก็จัดเป็นอาหารสุขภาพล้วนๆ
เป้าหมายสูงสุด… มุ่งสู่ Zero Waste
Super Jack ทำให้คนเมืองอย่างเรามีความรู้รอบตัวเพิ่มขึ้นมาอย่างหนึ่ง นั่นคือ เม็ดขนุน (ที่ไม่ใช่ขนมไทย) ก็กินได้!
“ในต่างประเทศ อย่าง อินเดีย เขาจะเอาเม็ดขนุนไปทำแป้งเม็ดขนุน (jackfruit seed flour) ซึ่งก็เอามาใช้เหมือนแป้งทำขนมทั่วไป แต่มีข้อดีตรงที่น้ำตาลน้อย จึงเหมาะกับคนที่เป็นเบาหวาน
“ส่วน Super Jack เราเอาเม็ดขนุนมาต้ม ให้กินเล่นๆ เป็นขนม สำหรับใครที่อยากย้อนอดีตถึงความทรงจำสมัยเด็กๆ หรือจะเอาไปใส่แกงไตปลา แกงกะหรี่ก็ได้เหมือนกัน”
การที่ Super Jack นำทั้งเนื้อขนุนอ่อนและเม็ดขนุนมาใช้เป็นวัตถุดิบ แถมยังเอาแกนขนุนและเศษเนื้อขนุนที่เหลือจากกระบวนการผลิต ไปหมักปุ๋ย (composting) ก็ทำให้แบรนด์เล็กๆ แบรนด์นี้เข้าใกล้เป้าหมายการเป็น zero waste มากขึ้นทุกที
“zero waste หรือ waste ที่น้อยที่สุดคือเป้าหมายหนึ่งของ Super Jack” คุณเปิ้ลกล่าว ซึ่งอีกกิจกรรมหนึ่งที่ Super Jack กำลังทำการบ้านศึกษาหาความเป็นไปได้อยู่ คือการเอาเปลือกขนุนที่มีเยอะมากไปแปรรูปเป็นเส้นใยสำหรับใช้ในงานสิ่งทอ เพื่อให้ขนุน พืชพื้นบ้านของไทยๆ สามารถมีมูลค่าได้มากที่สุด
“ส่วนอีกเป้าหมายหนึ่งของ Super Jack คือ เราอยากให้ในอนาคต เด็กรุ่นใหม่มองขนุนว่าก็เป็นพืชผลไม้ที่ใช้กินเป็นอาหารได้ปกติเหมือนกับพืชผักอื่นๆ ไม่ใช่มองว่าเป็นของแปลกอะไร แล้วเราก็อยากให้เขารู้จักว่าขนุนเอาไปทำอาหารอะไรได้บ้าง”
ใครที่อ่านมาจนถึงตรงนี้แล้วเริ่มอยากลองชิม ‘ขนุน’ ของ Super Jack ว่าเป็นอย่างไรบ้าง เราแนะนำให้ติดต่อไปทาง facebook หรือ instagram ของแบรนด์ทางด้านล่างค่ะ ส่วนเรานั้นแอบจองอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ของ Super Jack ไว้ทางหลังไมค์แล้ว นั่นคือ Jackfruit Crisp หรือ ‘ขนุนอบกรอบ’ ที่เหมือนมันฝรั่งอบกรอบเลย แต่ดีต่อสุขภาพมากกว่า ถ้าใครสนใจก็จัดเลยค่ะ แต่อาจต้องใจเย็นนิดนึง เพราะนอกจากตอนนี้ Jackfruit Crisp จะหมดสต็อกแล้ว ทั้งหมดทั้งมวลของ Super Jack ที่เล่ามานี้ มี CEO อย่างคุณเปิ้ลเป็นคนดูแลจัดการเป็นหลักแค่คนเดียว!
–
*อ้างอิงข้อมูล: medicalnewstoday.com
เพิ่มเติม: Super Jack
