หลังจากประสบความสำเร็จกับการเขียนหนังสือเกี่ยวกับเรื่อง ‘ความสุข’ (เช่น ‘The Happiness Project’) เกรตเชน รูบิน (Gretchen Rubin) นักเขียนและบล็อกเกอร์ชื่อดังชาวอเมริกันก็หันมาให้ความสนใจเรื่อง ‘อุปนิสัยที่แตกต่างกันของมนุษย์’
เธอใช้เวลาหลายปีในการค้นคว้าเกี่ยวกับธรรมชาติของมนุษย์ โดยมีแกนกลางของการค้นหาอยู่ที่คำถามว่า “ทำไมเราถึงทำสิ่งนี้ แต่ไม่ยอมทำสิ่งนั้น และเราจะเปลี่ยนแปลงตัวเองได้อย่างไร” เพราะสำหรับบางคน พวกเขาไม่มีปัญหาเลยเวลาที่ได้รับมอบหมายงานให้ทำ พวกเขาส่งงานได้ทันตามกำหนดเวลาทุกครั้ง แต่เมื่อไรก็ตามที่เป็นเรื่องส่วนตัวของตัวเขาเอง พวกเขากลับไม่เคยทำสำเร็จ ส่วนในทางตรงกันข้าม บางคนทำเรื่องที่ตัวเองอยากทำได้ตลอด แต่ไม่สามารถรับผิดชอบหน้าที่การงานได้อย่างที่ควรจะเป็น
หลังจากค้นหาอยู่เนิ่นนาน ในที่สุดรูบินก็เข้าใจว่า ความสามารถในการรับผิดชอบต่อสิ่งต่างๆ ที่แตกต่างกันของคนเรานี้ มีความสัมพันธ์อย่างแนบแน่นกับคำถามว่า “พวกเขารับมือกับความคาดหวังภายนอก (outer expectation – เช่น หน้าที่การงาน) และความคาดหวังภายใน (inner expectation – เช่น ความตั้งใจที่จะออกกำลังกายเพื่อสุขภาพที่ดีขึ้นของตัวเอง) อย่างไร?” จากเกณฑ์การตัดสินตรงนี้เอง เธอแบ่งคนออกเป็น 4 ประเภท และเรียกทฤษฎีนี้ว่า The Four Tendencies
มาดูกันว่า คุณเป็นใครใน The Four Tendencies
จริงๆ แล้วรูบินมีแบบสอบถามอย่างละเอียดในเว็บไซต์ของเธอที่คุณสามารถลองทำเพื่อดูได้ว่าคุณตกอยู่ในกลุ่มไหนใน The Four Tendencies แต่เราคิดว่าลักษณะสำคัญดังต่อไปนี้ก็น่าจะพอบอกได้เหมือนกันว่าคุณเป็นคนประเภทไหน
Upholders: จัดการได้ทุกอย่าง ไม่ว่าเรื่องงาน เรื่องส่วนตัว
เป็นคนที่มีระเบียบกับชีวิตมาก สามารถจัดการได้ทุกความคาดหวังและความรับผิดชอบ ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่คนอื่นคาดหวังกับคุณหรือสิ่งที่คุณคาดหวังกับตัวเอง Upholders จะส่งมอบงานที่ได้รับมอบหมายได้ตามกำหนดเวลาทุกครั้ง หรือถ้าตั้งใจจะควบคุมอาหารและออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ พรุ่งนี้ เราก็จะพบเขาออกไปวิ่งตั้งแต่เช้าตรู่พร้อมผักผลไม้เต็มตู้เย็น
Obligers: จัดการเรื่องงานได้สบายมาก แต่เรื่องของตัวเองทำไมมันยากจัง
ยกตัวอย่างให้เห็นกันชัดๆ เช่น ถ้าเป็นนักเขียน Obligers จะสามารถรับผิดชอบงานได้ตามเดดไลน์ทุกเดือน แต่ถ้าเขาหรือเธออยากจะเขียนนิยายของตัวเองบ้าง พวกเขามักจะประสบปัญหาในการจัดสรรเวลามาทำงานที่ตัวเองอยากทำ ประมาณว่า Obligers จะไม่มีวันทำให้คนอื่นผิดหวัง แต่ยอมทำให้ตัวเองผิดหวังได้
Questioners: กังขาทุกความคาดหวังจากภายนอก แต่สิ่งที่ตัวเองอยากทำ… สบายบรื๋อ
กลุ่มนี้จะตรงกันข้ามกับ Obligers เพราะพวกเขามักจะตั้งคำถามต่อสิ่งที่คนอื่นบอกให้เขาทำ จนในที่สุดก็มักทำไม่ค่อยสำเร็จ Questioners จะเลือกทำเฉพาะแต่สิ่งที่ตัวเองรู้สึกว่าถูกต้องและควรทำเท่านั้น (จากการตัดสินโดยเอาตัวเองเป็นมาตรวัด) ซึ่งแน่นอนว่าหนึ่งในสิ่งที่พวกเขาคิดว่าถูกต้องเสมอก็คือสิ่งที่ส่วนตัวแล้วเขาอยากจะทำนั่นเอง
Rebels: ต่อต้านทุกความคาดหวัง ฉันจะทำแต่สิ่งที่ฉันอยากจะทำเท่านั้น!
ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าหัวขบถสุดๆ Rebels จะไม่มีวันยอมทำในสิ่งที่คนอื่นบอกให้เขาทำ แม้แต่กระทั่งความพยายามที่จะให้ตัวเองทำอะไรบางอย่าง ก็อาจทำให้พวกเขาวิ่งหนีไม่ยอมทำเสียอย่างนั้น!
รู้เขารู้เรา จะทำอะไรก็ง่ายขึ้น
เมื่อเรารู้ว่าตัวเราเองหรือคนที่เราเกี่ยวข้องด้วย ไม่ว่าจะในเรื่องความสัมพันธ์ส่วนตัวหรือว่าเรื่องงาน จัดเป็นคนประเภทไหนใน 4 แบบนี้ เราจะสามารถรับมือกับตัวเองหรือพวกเขาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น หรือแม้แต่เข้าใจพวกเขามากขึ้นด้วย
Upholders: จริงๆ แล้ว คนส่วนมากไม่น่าจะมีปัญหากับ Upholders มากสักเท่าไร เพราะพวกเขาจัดการทุกความคาดหวังของเราให้เป็นจริงได้เสมอ แต่เราต้องเข้าใจพวกเขานิดนึงด้วยว่า Upholders เป็นคนที่ทำตามกฎระเบียบและกำหนดเวลาอย่างเคร่งครัดมากๆ จนบางครั้งพวกเขาอาจดูเป็นคนเข้มงวด เย็นชา และไม่ค่อยอดทนกับคนอื่นนัก เหตุผลนั้นก็เพราะพวกเขาไม่เข้าใจน่ะสิว่าทำไมสำหรับคนอื่นๆ มันถึงได้ยากเย็นนักที่จะจัดการความรับผิดชอบต่างๆ ได้แบบที่พวกเขาทำ
Obligers: วิธีที่จะทำให้ Obligers สามารถทำความคาดหวังภายในของตัวเองให้สำเร็จขึ้นมาได้เหมือนกับความคาดหวังจากภายนอก ก็คือทำความคาดหวังภายในนั้นให้เป็นความคาดหวังภายนอกนั่นเอง ฟังแล้วอาจงงๆ แต่ลองดูตัวอย่างเช่น หากคุณตั้งเป้าไว้ว่าจะต้องลุกขึ้นมาออกกำลังกายเป็นประจำให้ได้ คุณที่เป็น Obligers ก็ควรจะไปสมัครคลาสออกกำลังกายหรือมีเพื่อนร่วมอุดมการณ์ที่คาดหวังว่าคุณจะมาจอยกับพวกเขาเป็นประจำทุกวัน หรือถ้าคุณอยากเขียนหนังสือของตัวเอง คุณอาจลองตีพิมพ์บางส่วนที่เขียนไปแล้วลงในบล็อกแล้วเผยแพร่ออกไปก่อน เมื่อมีคนอ่านติดตาม มันก็จะกลายเป็นความคาดหวังภายนอกที่คุณต้องรีบทำให้สำเร็จ หรือไม่อาจลองวิธีง่ายๆ ด้วยการเขียนลงไปในแพลนเนอร์ ว่าวันนี้ๆ คุณจะต้องเขียนหนังสือของตัวเองให้ได้อย่างน้อยกี่หน้า
Questioners: ตรงกันข้ามกับ Obligers เราต้องทำความคาดหวังภายนอกให้กลายเป็นความคาดหวังภายในสำหรับตัวเขา ที่สำคัญ Questioners มักมีคำถามมากมายเต็มไปหมดว่าทำไมเขาต้องทำแบบนั้นๆ แต่ถ้าคุณอดทนกับพวกเขาได้และตอบคำถามทุกข้อให้กระจ่าง คุณก็จะสามารถโน้มน้าวให้ Questioners ทำตามที่คุณบอกได้เหมือนกัน เช่น แพทย์ที่ต้องรับมือกับคนไข้ที่ไม่ยอมกินยา ไม่ยอมดูแลตัวเอง หากพบว่าคนไข้เป็น Questioners อย่างแรกก็ต้องตอบทุกข้อสงสัยของพวกเขาให้ได้ รวมทั้งอาจหาวิธีทำให้คนไข้คิดได้ว่าการรักษาสุขภาพให้แข็งแรงเป็นความต้องการของคนไข้เอง ไม่ใช่สิ่งที่หมอสั่งให้คนไข้ทำ
Rebels: Rebels อาจดูเป็นกลุ่มที่จัดการด้วยได้ยากที่สุด แต่ก็ใช่ว่าจะไม่มีวิธี หากคุณเป็นเจ้านายที่ต้องรับมือกับลูกน้องที่ฝีมือดีสุดๆ แต่กลับเป็น Rebels บอกให้ทำอะไรก็ไม่เคยทำ อย่างแรกที่คุณต้องทำก็คือ อย่าออกคำสั่ง อย่ากำหนดเดดไลน์ แต่คุณควรพยายามทำให้เขารู้สึกว่ามีอิสระในการทำงานมากขึ้นและงานที่ต้องการให้เขาทำนั้นเป็นการตัดสินใจของเขาเอง
ไม่ว่าคุณจะเป็นเจ้าของธุรกิจหรือผู้บริหารที่ต้องทำงานกับลูกน้องมากมายหลายคน แพทย์ที่ต้องดูแลรักษาคนไข้ พ่อแม่ที่มีลูกวัยรุ่นหัวขบถ หรือคู่รักที่กำลังมีปัญหาความสัมพันธ์ บางที การได้รู้ว่าคุณและคนที่คุณเกี่ยวข้องด้วยเป็น The Four Tendencies แบบไหน อาจทำให้สิ่งที่คุณตั้งเป้าหมายไว้ สามารถลุล่วงประสบความสำเร็จได้ง่ายขึ้น และชีวิตของคุณก็จะราบรื่นมากขึ้นด้วย
–
ที่มา:
gretchenrubin.com
forbes.com
