ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะผิดปกติที่ชายวัยกลางคนต้องรับมือ

อาการของต่อมลูกหมากโต หรืออาการของโรคต่อมลูกหมากโต เป็นภาวะที่พบได้บ่อยในผู้ชายวัยกลางคนและผู้ชายวัยสูงอายุ โดยอาการต่อมลูกหมากโต อาการจะมีความแตกต่างกันไปตามแต่ละคน เมื่อผู้ชายอายุมากขึ้นต่อมลูกหมากจะค่อย ๆ มีขนาดที่โตขึ้น ซึ่งสาเหตุต่อมลูกหมากโตนั้นในปัจจุบันยังไม่ทราบถึงสาเหตุที่แน่ชัด แต่เชื่อกันว่าสาเหตุเบื้องต้นน่าจะมาจากภาวะฮอร์โมนเพศชายไม่สมดุล แม้ว่าขนาดโตขึ้นนี้จะไม่ใช่มะเร็งแต่อาการโรคต่อมลูกหมากโตก็สามารถนำไปสู่อาการต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อการปัสสาวะได้ โดยอาการต่อมลูกหมากโต อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่…

• ปัสสาวะบ่อย
• ปัสสาวะบ่อยโดยเฉพาะในช่วงกลางคืน
• ปัสสาวะขัด
• ปัสสาวะไม่สุด ต้องเบ่งปัสสาวะ
• กลั้นปัสสาวะไม่อยู่
• ปัสสาวะไหลอ่อน หรือปัสสาวะสะดุดเป็นช่วง ๆ

เมื่อต่อมลูกหมากขยายใหญ่ขึ้นจะไปกดทับท่อปัสสาวะ ทำให้ทางเดินที่ปัสสาวะจะไหลผ่านได้แคบลงและไม่สามารถควบคุมปัสสาวะได้ อีกทั้งยังอาจส่งผลให้ปัสสาวะเล็ดหลังปัสสาวะเสร็จอีกด้วย

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะบ่อย

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะบ่อยเป็นอาการอย่างหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมากโต หรือ Benign Prostatic Hyperplasia: BPH โดยปกติแล้วต่อมลูกหมากเป็นต่อมขนาดเล็กที่อยู่ใต้กระเพาะปัสสาวะและล้อมรอบท่อปัสสาวะส่วนต้น ซึ่งมีหน้าที่ผลิตน้ำอสุจิที่หล่อเลี้ยงและนำส่งเชื้ออสุจิในขณะที่มีการหลั่งของน้ำอสุจิออกมา

สาเหตุต่อมลูกหมากโตอาการปัสสาวะบ่อยนี้ เกิดขึ้นจากการที่ต่อมลูกหมากโตขึ้นแล้วไปขัดขวางการไหลของปัสสาวะผ่านท่อปัสสาวะ ทำให้กระเพาะปัสสาวะบีบตัวบ่อยขึ้นเพื่อขับปัสสาวะออก อย่างไรก็ตาม อัตราการไหลที่ลดลงเนื่องจากการอุดกั้นอาจส่งผลให้กระเพาะปัสสาวะระบายออกไม่หมด ทำให้รู้สึกอยากปัสสาวะอีกครั้งหลังจากผ่านการปัสสาวะไปไม่นาน

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะบ่อยโดยเฉพาะในช่วงกลางคืน

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะบ่อยโดยเฉพาะในช่วงกลางคืนเป็นอาการที่พบได้บ่อยและน่ารำคาญใจที่เกี่ยวข้องกับภาวะต่อมลูกหมากโต เมื่อต่อมลูกหมากขยายใหญ่ขึ้น มันสามารถกดทับท่อปัสสาวะซึ่งเป็นท่อที่นำปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะออกจากร่างกายได้ ซึ่งการบีบรัดนี้จำกัดการไหลเวียนของปัสสาวะและนำไปสู่ปัญหาทางเดินปัสสาวะหลายอย่าง รวมถึงความถี่ในการปัสสาวะที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน ซึ่งเป็นภาวะที่เรียกว่าอาการที่ต้องตื่นมาปัสสาวะตอนกลางคืน (Nocturia) 

Nocturia จะรบกวนรูปแบบการนอนหลับและคุณภาพชีวิตโดยรวมอย่างมาก ผู้ชายที่มีภาวะต่อมลูกหมากโตมักจะพบว่าตนเองต้องตื่นขึ้นหลายครั้งในตอนกลางคืนเพื่อปัสสาวะ ซึ่งอาจนำไปสู่การอดนอนและเหนื่อยล้าได้ ทั้งนี้การหยุดชะงักของการนอนหลับบ่อยครั้ง ยังส่งผลต่อสมาธิ อารมณ์ และการทำงานในเวลากลางวันอีกด้วย

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะขัด

ปัสสาวะขัดเป็นคำศัพท์ทางการแพทย์ที่ใช้อธิบายการปัสสาวะที่เจ็บปวด แม้ว่าจะไม่ใช่อาการทั่วไปของอาการของต่อมลูกหมากโต แต่บางครั้งอาจเกี่ยวข้องทางอ้อมกับภาวะต่อมลูกหมากโตเนื่องจากผลกระทบต่อระบบทางเดินปัสสาวะ

ในกรณีของต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะขัดนั้น เกิดการอุดตันของท่อปัสสาวะ ซึ่งการอุดตันนี้อาจนำไปสู่อาการต่าง ๆ ของทางเดินปัสสาวะได้ หากการขยายตัวของต่อมลูกหมากรุนแรงขึ้น อาจนำไปสู่การคั่งของปัสสาวะที่กระเพาะปัสสาวะไม่สามารถระบายปัสสาวะออกได้อย่างเหมาะสม โดยปัสสาวะที่ค้างในกระเพาะปัสสาวะอาจกลายเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของแบคทีเรีย และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคระบบทางเดินปัสสาวะที่อาจทำให้ปัสสาวะลำบากได้นั่นเอง

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะไม่สุด ต้องเบ่งปัสสาวะ

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะไม่สุดจนต้องเบ่งปัสสาวะนี้ เป็นอาการที่มาจากสาเหตุต่อมลูกหมากโต เมื่อต่อมลูกหมากซึ่งอยู่ใต้กระเพาะปัสสาวะและล้อมรอบท่อปัสสาวะ ขยายใหญ่ขึ้นและเริ่มกดดันท่อปัสสาวะ ความดันนี้อาจส่งผลให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะต่าง ๆ รวมถึงการปัสสาวะไม่สุดซึ่งอาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่คือการที่ปัสสาวะรั่วออกจากกระเพาะปัสสาวะโดยไม่สามารถควบคุมได้ โดยอาการนี้เกี่ยวข้องกับกระเพาะปัสสาวะที่ไม่สามารถระบายปัสสาวะออกได้เต็มที่ระหว่างการปัสสาวะ เมื่อเวลาผ่านไป กระเพาะปัสสาวะจะทำการบีบตัวไวเกินและกล้ามเนื้อหูรูดไม่คลายตัวเท่าที่ควร ทำให้ความสามารถในการเก็บปัสสาวะลดลงจนเกิดการรั่วไหลของปัสสาวะเมื่อความดันในกระเพาะปัสสาวะเกินกว่าการควบคุมที่อ่อนแอของกล้ามเนื้อหูรูดของปัสสาวะ ส่งผลให้ต้องเบ่งเปัสสาวะให้ปัสสาวะออกมาหมด

ต่อมลูกหมากโต อาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่

หนึ่งในอาการที่พบบ่อยที่สุดของอาการโรคต่อมลูกหมากโตคือการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ซึ่งภาวะนี้แท้จริงแล้วเป็นอาการที่เกี่ยวข้องกับการสูญเสียปัสสาวะโดยไม่ได้ตั้งใจ หรือไม่สามารถควบคุมการปัสสาวะได้นั่นเอง โดยจะเกิดขึ้นเมื่อกล้ามเนื้อหูรูดของกระเพาะปัสสาวะและกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานไม่สามารถควบคุมการไหลของปัสสาวะได้อย่างถูกต้อง 

นอกจากนี้ ภาวะนี้ยังเกี่ยวข้องกับปัจจัยอื่น ๆ มากกว่าแค่อาการของโรคต่อมลูกหมากโต เช่น ภาวะไอจามปัสสาวะเล็ด (Genuine stress urinary incontinence), ภาวะปัสสาวะเล็ด (Urge incontinence) หรือภาวะที่มีปัสสาวะเล็ดออกมาเนื่องจากกระเพาะปัสสาวะยืดขยาย (Overflow incontinence) เป็นต้น

ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะไหลอ่อน หรือปัสสาวะสะดุดเป็นช่วง ๆ

 ต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะไหลอ่อน หรือปัสสาวะสะดุดเป็นช่วง ๆ

เป็นอาการทั่วไปที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมากโต โดยอาการปัสสาวะไหลอ่อนเกิดจากความดันของต่อมลูกหมากที่โตขึ้นจนทำให้ท่อปัสสาวะแคบลง ขัดขวางการไหลของปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะ ส่งผลให้การไหลของปัสสาวะลดลงในระหว่างการปัสสาวะ ผู้ชายที่อยู่ในภาวะต่อมลูกหมากโตมักสังเกตเห็นว่าน้ำปัสสาวะของตนเองไม่ไหลแรงอย่างที่เคยเป็น และอาจไหลออกมาช้าลงและอ่อนลง 

ส่วนอาการปัสสาวะสะดุดเป็นช่วง ๆ เป็นอาการเริ่มต้นและหยุดของลำปัสสาวะมีการขาดหรือสะดุดเป็นช่วง ๆ ระหว่างการปัสสาวะ ซึ่งการไหลของปัสสาวะจะเริ่มต้นขึ้นจากนั้นหยุดลงชั่วขณะแล้วจึงเริ่มต้นใหม่อีกครั้ง ซึ่งอาการนี้จะส่งผลให้รู้สึกว่าปัสสาวะไม่สม่ำเสมอหรือผิดปกตินั่นเอง

ต่อมลูกหมากโต อาการอื่น ๆ ที่อาจพบได้

นอกจากอาการข้างต้นของอาการของต่อมลูกหมากโตที่พบได้ทั่วไปแล้ว ผู้ที่ป่วยเป็นโรคต่อมลูกหมากโตอาจพบอาการต่อมลูกหมากโตอาการอื่น ๆ ได้ด้วยเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ, ปวดแสบปวดร้อนขณะปัสสาวะ หรือปัสสาวะมีเลือดปน (ปัสสาวะเป็นเลือด) เป็นต้น ซึ่งรายละเอียดของแต่ละอาการก็จะมีดังนี้…

1.การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ

เมื่อต่อมลูกหมากโตขึ้นมันสามารถกดทับท่อปัสสาวะและขัดขวางการไหลเวียนของปัสสาวะตามปกติจนทำให้ปัสสาวะหยุดนิ่งและค้างในกระเพาะปัสสาวะ ส่งผลให้ภายในกระเพาะปัสสาวะเหมาะสำหรับการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย จนนำไปสู่การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะได้ ซึ่งหากเกิดการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะแล้วอาจทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ตามมาด้วย เช่น ปัสสาวะบ่อย, ปวดปัสสาวะมากแม้กระเพาะปัสสาวะยังไม่เต็ม, ปวดหรือไม่สบายบริเวณช่องท้องส่วนล่างหรือเชิงกราน รวมถึงปัสสาวะขุ่นหรือมีกลิ่นเหม็น เป็นต้น ในบางกรณี การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะอาจเกิดขึ้นซ้ำหรือเรื้อรัง ทำให้ต้องได้รับการดูแลจากแพทย์ทันทีและให้ยาปฏิชีวนะอย่างเหมาะสมเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน

2. ปวดแสบปวดร้อนเวลาปัสสาวะ

การขยายตัวของต่อมลูกหมากอาจทำให้เกิดการบีบตัวและการระคายเคืองของท่อปัสสาวะ ซึ่งนำไปสู่ภาวะที่เรียกว่าปัสสาวะลำบากที่ส่งผลให้เกิดความรู้สึกแสบร้อน หรือแสบระหว่างปัสสาวะ อาการปวดแสบนี้อาจมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง และอาจรู้สึกลำบากใจเป็นพิเศษในช่วงเริ่มต้นหรือช่วงท้ายของการปัสสาวะ

3. ปัสสาวะเป็นเลือด

ภาวะปัสสาวะเป็นเลือดหรือมีเลือดปนอาจเกิดขึ้นได้ในผู้ที่มีอาการของต่อมลูกหมากโต  ซึ่งอาจเกิดจากต่อมลูกหมากโตกดทับท่อปัสสาวะจนทำให้เกิดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อที่บอบบางในทางเดินปัสสาวะทำให้มีเลือดออกเล็กน้อย นอกจากนี้อาการต่อมลูกหมากโตอาการอื่น ๆ อย่าง การอักเสบและการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะอาจทำให้มีเลือดปนในปัสสาวะได้ มีทั้งปัสสาวะเป็นเลือดที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า  (ปัสสาวะเป็นสีชมพู แดง หรือน้ำตาล) และปัสสาวะที่มีเม็ดเลือดแดงปนต้องตรวจกล้องจุลทรรศน์เท่านั้น แม้ว่าอาการต่อมลูกหมากโตอาการปัสสาวะเป็นเลือดอาจไม่ได้บ่งชี้ถึงภาวะร้ายแรงเสมอไป แต่ก็ควรเข้ารับการประเมินทางการแพทย์เพื่อหาสาเหตุและให้การรักษาที่เหมาะสม

นอกจากอาการต่อมลูกหมากโตอาการเหล่านี้จะสอดคล้องกับภาวะต่อมลูกหมากโต แต่ก็มีภาวะอื่น ๆ ที่สามารถส่งผลกระทบต่อต่อมลูกหมากได้เช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น… 

• ต่อมลูกหมากอักเสบ (Prostatitis) 
• ฝีในต่อมลูกหมาก (Prostatic Abscess)
• นิ่วในต่อมลูกหมาก (Prostatic calculi) 
• ซีสต์ต่อมลูกหมาก (Prostate Cysts)

หลังจากที่ได้รู้ถึงอาการต่อมลูกหมากโตอาการต่าง ๆ กันไปแล้ว หลาย ๆ คนคงจะเห็นแล้วว่าอาการของต่อมลูกหมากโตสามารถทำให้เกิดอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินปัสสาวะได้หลายอย่าง และภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้ อย่าง การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะอาจทำให้อาการแย่ลงไปอีก หรือ การบีบตัวของท่อปัสสาวะเนื่องจากต่อมลูกหมากโตอาจทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนขณะปัสสาวะ ในขณะที่ความเสียหายต่อเนื้อเยื่อทางเดินปัสสาวะอาจทำให้ปัสสาวะเป็นเลือดได้ 

ดังนั้น ผู้ที่มีอาการต่อมลูกหมากโตอาการต่าง ๆ ข้างต้น จึงไม่ควรมองข้ามอาการเหล่านี้ และผู้ที่คิดว่าตนเองมีอาการของต่อมลูกหมากโต หรืออาการโรคต่อมลูกหมากโต เราขอแนะนำให้ทุกท่านควรรีบไปพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยและการจัดการที่เหมาะสม เนื่องจากการตรวจหาอาการของโรคต่อมลูกหมากโตและได้รับการรักษาแต่เนิ่น ๆ สามารถช่วยบรรเทาความรู้สึกไม่สบาย ป้องกันภาวะแทรกซ้อน และปรับปรุงคุณภาพชีวิตโดยรวมของผู้ที่กำลังประสบปัญหาภาวะต่อมลูกหมากโต อาการปัสสาวะผิดปกติให้ดียิ่งขึ้นได้